ایویوز یک نرم‌افزار آماری است که در آن ابزارهای پیشرفته و ماهرانه‌ای جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، انجام انواع آزمون‌های اقتصادسنجی، رگرسیون، پیش‌بینی و برنامه‌نویسی در محیط ویندوز فراهم‌شده است. با این نرم‌افزار شما به‌سرعت قادر به انجام محاسبات آماری زیر می‌باشید:
تخمین و ارزیابی انواع مدل‌های رگرسیونی
تجزیه‌وتحلیل و سنجش داده‌های سری زمانی، مقطعی و داده‌های ترکیبی
بررسی روابط بین متغیرهای خرد و کلان اقتصادی
مدل‌سازی اقتصادی
پیش‌بینی فروش و تجزیه‌وتحلیل هزینه
ترسیم نمودارهای مختلف
انجام عملیات جبر ماتریس‌ها
و …
قبل از شروع بخش های اصلی آموزش ایویوز در ابتدای مقاله ابتدا مقدمات اولیه برای شروع کار را به شما آموزش خواهیم داد. با نوشت یار همراه باشید.
داده های سری زمانی ، مقطعی و ترکیبی
انواع داده‌های آماری: در اقتصاد و تحلیل داده‌های کمی ۳ نوع داده به‌کار گرفته می‌شود
داده‌های سری زمانی (Time Series Data): همان‌طور که از نام آن بر می‌آید این داده‌ها مقادیر یک یا چند متغیر را طی یک دوره زمانی ارائه می‌کند. تاریخ‌های متفاوت تولید یا جمع‌آوری داده‌ها، انواع سری‌های زمانی را ایجاد می‌نماید. تناوب دوره زمانی (روزانه، هفتگی، ماهانه و …)، شاخصی از بازه زمانی یا نظمی است که داده‌ها جمع‌آوری یا ثبت می‌گردند. نمونه‌ای از این داده‌ها به‌صورت زیر می‌باشد.
تولیدات صنعتی (ماهانه یا فصلی)—کسری بودجه دولت (سالانه)—عرضه پول (هفتگی)
برای پاسخ به موارد زیر از داده‌های سری زمانی استفاده می‌شود:
چگونه ارزش شاخص سهام یک کشور با تغییر مؤلفه‌های اقتصادی کلان آن کشور تغییر می‌کند؟
زمانی که شرکت میزان سود تقسیمی را اعلام می‌کند، قیمت سهام آن چگونه تغییر می‌کند و اثر افزایش کسری تجاری یک کشور روی نرخ ارز آن چیست.
داده‌های مقطعی (Cross-Sectional Data): این نوع از داده‌ها، داده‌هایی هستند که در یک نقطه از زمان در مورد یک یا چند متغیر جمع‌آوری می‌شود. به‌عنوان مثال: تعداد کاربرانی که از خدمات کارگزاری بورس به‌صورت اینترنتی استفاده می‌کنند.
بازده سهام شرکت‌های بورس ایران در ۱ سال خاص برای بررسی روابط ذیل از داده‌های مقطعی استفاده می‌شود.
رابطه بین اندازه شرکت‌ها و بازده سهام آنها در ۱ سال خاص و رابطه بین سطح تولید ناخالص داخلی (GDP) و احتمال ناتوانی دولت‌ها در پرداخت بدهی‌ها
داده‌های ترکیبی (Panel Data): در داده‌های ترکیبی، داده‌های مقطعی یکسان مانند چند صنعت یا چند شرکت طی ۱ دوره زمانی بررسی و سنجش می‌شود. به عنوان مثال بررسی رابطه بین سود و بازده، نمونه‌ای از شرکت‌های بورسی در بازه زمانی بیش از ۱ سال ارزش‌های روزانه تعدادی از سهام‌های مرغوب در ۲ سال تمام تکنیک‌ها و تحلیل‌های اقتصادسنجی در مورد داده‌های سری زمانی و مقطعی، در خصوص داده‌های ترکیبی نیز معتبرند.
نکته:
داده‌های مورداستفاده در برآورد یک مدل باید دارای تناوب یکسانی باشند. در داده‌های سری زمانی هر مشاهده با نماد t و تعداد کل مشاهدات با نماد T، در داده‌های مقطعی هر مشاهده با i و تعداد کل مشاهدات با N نمایش داده می‌شود. که این موضوع در داده‌های ترکیبی به‌صورت it خواهد بود.
منابع گردآوری داده های حسابداری و بورس
منابع گردآوری داده‌های موردنیاز برای تحقیقات حسابداری، بسته به نوع داده‌ها متنوع است. برای گردآوری داده‌های صورت‌های مالی در قالب فایل‌های اکسل، معمولاً از پایگاه‌های اطلاعات تدبیر پرداز، ره‌آورد نوین، صحرا و … استفاده می‌شود. برای استفاده از پایگاه‌های مذکور ملزم به خریداری اشتراک ماهانه، سالانه و … هستید. بااین‌حال برخی دانشگاه‌ها و نیز سازمان بورس اوراق بهادار اشتراک مربوط را خریداری نموده و به متقاضیان در گردآوری داده‌ها خدمات ارائه می‌نمایند. دانشگاه‌های تهران، اصفهان و شهید چمران از این جمله‌اند. برای استفاده از پایگاه‌های مذکور در بورس اوراق بهادار می‌توانید با کتابخانه بورس تماس گرفته (شماره فعلی کتابخانه بورس:۰۲۱۸۴۰۸۳۱۶۰) و پس از هماهنگی، در روز و ساعت معین‌شده جهت استخراج داده‌ها در قالب فایل‌های اکسل مراجعه نمایید.
داده‌های متن اصلی صورت‌های مالی (ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع) و نه یادداشت‌های پیوست، اطلاعات مربوط به ارزش بازار سهام، بازده‌های روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه سهام، پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، درصد مالکیت هر یک از سهامداران و … را در قالب فایل‌های اکسل می‌توانید از نرم‌افزارهای مذکور استخراج نمایید. مزیت استخراج داده در قالب فایل‌های اکسل، سادگی مرتب نمودن و کار با آنها است.
اطلاعات مربوط به یادداشت‌های پیوست صورت‌های مالی که اطلاعاتی مانند ترکیب هیات مدیره، هزینه استهلاک، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و ریز اقلام بهای تمام‌شده کالای فروش رفته و … در فایل‌های اکسل اراده نمی‌شود. برای دریافت چنین داده‌هایی می‌بایست فایل pdf صورت‌های مالی را از سایت مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی به آدرس www.rdis.ir دریافت نمایید.
جهت دریافت داده‌های مربوط به شاخص کل، شاخص قیمت و نقدی و شاخص‌های دیگر می‌توانید از پایگاه‌های تدبیر پرداز، ره آورد نوین و صحرا و غیره و نیز قسمت آرشیو آماری سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران به آدرس www.irbourse.com مراجعه نمایید.
برای دریافت آماره‌های اقتصادی مانند نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی، شاخص قیمت مصرف‌کننده و نیز شاخص‌های مربوط به بورس اوراق بهادار و … می‌توانید به سایت بانک مرکزی، منوی آمار و داده‌ها و لینک بانک اطلاعاتی سری‌های زمانی اقتصادی به آدرس http://tsd.cbi.ir/display/content.aspx مراجعه نمایید.
ورود داده ها به ایویوز
نخستین گام برای یک پژوهش اقتصادسنجی تشکیل پرونده کاری و به‌عبارت‌دیگر وارد نمودن داده‌ها به فضای نرم‌افزار می‌باشد. برای وارد نمودن داده‌ها در نرم‌افزار ایویوز، پس از نصب نرم‌افزار و اجرای آن، در مرحله یک با پنجره زیر مواجه خواهید شد.
در این پنجره شما می‌توانید با انتخاب هر یک از گزینه‌های زیر نوع خاصی از مسیر ورود داده را انتخاب نمایید:
یک) برای ایجاد یک فایل کاری جدید می‌توان از گزینه اول استفاده نمود.
دو) برای فراخوانی فایلی که قبلاً ایجاد نموده‌اید از گزینه دوم می‌توان استفاده نمود.
سه) درصورتی‌که فایل موردنظرتان مربوط به نرم‌افزاری غیر از ایویوز باشد مانند داده‌های اکسل، از گزینه سوم استفاده می‌شود.
باید یادآوری نمود که اکثر داده‌هایی که از منابع گردآوری داده‌ها می‌توان استخراج نمود، معمولاً به‌صورت اکسل می‌باشد و لذا از گزینه سوم به‌صورت گسترده می‌توان استفاده نمود. هرچند با بستن این پنجره و مراجعه به گزینه file در منوی اصلی کلیه اعمال فوق قابل‌اجرا می‌باشد.
با انتخاب گزینه اول برای اولین بار با پنجره زیر مواجه خواهید شد که در این پنجره با انتخاب نوع ساختار داده‌ها با گزینه‌های متفاوتی روبرو خواهید بود که در ادامه به آن می‌پردازیم.
بر اساس نوع داده‌هایی که پیش‌ازاین، نوع آن را مشخص نموده‌اید، در قسمت Workfile structure type سه گزینه وجود دارد:
یک) Unstructured/Undated: این گزینه به داده‌های مقطعی اختصاص دارد. با انتخاب این گزینه پنجره به‌صورت زیر تغییر می‌کند که در قسمت Data Range می‌توانید تعداد مشاهدات (داده‌ها) موردنظرتان را وارد نمایید.
دو) Dated-regular frequency: این گزینه مختص داده‌های سری زمانی می‌باشد. با انتخاب این گزینه، چون این گزینه حالت پیش‌فرض نرم‌افزار است تغییری در پنجره اتفاق نمی‌افتد. در این حالت در قسمت Data specification باید نوع توالی داده‌ها، بر اساس سالانه، فصلی، ماهانه، هفتگی، روزانه و… تعیین شود و تاریخ شروع و پایان داده‌ها در قسمت‌های start date و End date ذکر شود.
سه) Balanced Panel: درصورتی‌که داده‌ها به‌صورت ترکیبی از داده‌های مقطعی و سری زمانی باشند، که اصطلاحاً به آنها داده‌های تابلویی یا پانل گفته می‌شود، از این گزینه استفاده می‌شود. در این حالت تمام گزینه‌ها همانند داده‌های سری زمانی می‌باشد و تنها ۱ گزینه یعنی Number of cross sections به آن اضافه‌شده است که در این قسمت باید تعداد مقاطع (تعداد شرکت‌ها یا صنایع) وارد شود.
پس از انتخاب داده‌های سری زمانی برای ورود داده به نرم‌افزار ایویوز، پنجره زیر بازخواهد شد. در این فایل کاری ۲ آیکون بانام‌های c و resid موجودند که در c ضرایب برآورد شده آخرین رگرسیون و در resid مقدار باقیمانده‌های آخرین مدل برآورد شده ظاهر می‌شود. درواقع اگر در فایل‌های مذکور برای مثال چهار مدل رگرسیون برآورد شده باشد، همواره مقدار ضرایب و باقیمانده‌های آخرین مدل برآورد شده ظاهر می‌گردد.
برای ورود داده‌هایی که در اکسل مرتب کرده‌اید، کافی است از مسیر object/new object گزینه series را انتخاب کرده و ok را بزنید. با این کار یک آیکون جدید که بسته به انتخاب شما می‌تواند متغیر، فرمول و یا هرکدام از مواردی که در پنجره آبجکت‌ها وجود دارد، باشد در پنجره بالا اضافه می‌شود. لازم به ذکر است که مسیر ساخت آبجکت جدید در یک فایل کاری برای انواع فایل‌های کاری ساخته‌شده مقطعی، سری زمانی و ترکیبی یکسان است. در شکل‌های زیر مسیرهای معرفی‌شده نشان داده‌شده است.
حال در اینجا برای اینکه تمام مراحل به‌صورت عملی ارائه‌شده باشد فایلی با پنج متغیر ROA, CS, LEV, SIZE, GROWTH معرفی می‌شود.
لینک دانلود فایلdata-01 : از اینجا
حجم: ۱۱ کیلوبایت
در فایل data-01 متغیرها برای داده‌های سری زمانی، با بازه زمانی هفتگی برای سال‌های بین ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ برای پنج متغیر فوق ارائه‌شده است. برای اینکه بتوان داده‌ها رو در فایل کاری و متغیرهای تعریف‌شده وارد نمود، هم می‌توان به‌صورت دستی و با انتخاب هر متغیر به‌صورت جداگانه تایپ را انجام داد و هم می‌توان، در صورت آماده بودن داده‌ها در فایل‌های دیگر مثلاً به‌صورت اکسل، با انتخاب هر متغیر و باز کردن و انتخاب گزینه edit کل داده‌های مربوط به متغیر موردنظر را از فایل اکسل copy و در فایل ایویوز paste نمود. همچنین می‌توان کلیه متغیرها را یکجا انتخاب و با زدن کلید edit در نرم‌افزار و copy از اکسل و paste در ایویوز این عمل را انجام داد. که در زیر به‌صورت شماتیک این مراحل برای حالت دوم نشان داده‌شده است.
آموزش مقدماتی ایویوز ۹ همینجا به پایان میرسه.
در نوشت یار یک دوره آموزشی ایویوز ویژه تحلیل پایان نامه تهیه کرده ایم.
برای ورود به صفحه دوره آموزش ایویوز اینجا کلیک کنید.